Wie denkt dat Nederland zo’n nuchter landje is, krijgt tijdens het WK-voetbal toch een hele andere indruk. Van knusse huiskamer tot in de kleedkamer van Oranje denkt men de wedstrijd positief te kunnen beïnvloeden met iets wat je, op zijn minst’merkwaardig gedrag’ zou kunnen noemen: stofzuigen tijdens de wedstrijd, dezelfde oranje onderbroek dragen gedurende het hele WK, uitsluitend het veld op gaan met ‘prestatiebevorderende polsarmbandjes’ of, -het moet niet gekker worden- waarde hechten aan een octopus die voetbaluitslagen zou kunnen voorspellen…
Los van de vraag hoe hygienisch het is het hele toernooi met dezelfde ongewassen onderbroek rond te lopen, kun je je afvragen of we ons verstand zijn verloren met deze piek in bijgeloof. Het valt wel mee denk ik. Zo is bijgeloof een veelvoorkomend verschijnsel in win-verlies situaties. Vooral wanneer er veel op het spel staat, zoals bij een loterij of wedstrijd, tiert het welig. Niet elke win-verlies situatie leidt echter tot bijgeloof. Waarom gebeurt dit dan wel bij het WK?
Het heeft te maken met het gelijktijdig voorkomen van spanning en controleverlies. Wanneer je weinig tot geen invloed hebt op een belangrijke win-verlies situatie, zoals bij het kijken naar een voetbalwedstrijd, ontstaat er spanning en frustratie. Je staat te springen om de uitslag te beïnvloeden, maar het enige wat je kunt doen is kijken naar hoe de oranje-spelers zich uit de naad werken. Het helpt dan om een ritueel te introduceren. Dat kan het stofzuigen van de huiskamer zijn of het naar binnen schransen van enkele oranje tompoucen. Bijgeloof in de vorm van een ritueel heft dus spanning op en geeft je een gevoel van controle en rust.
Het is dus helemaal niet zo gek als je bij dit WK een typisch ritueel hebt. Het zal oranje alleen niet dichter bij de overwinning brengen. Het bijgeloof van de spelers is een heel ander verhaal. Dit kan namelijk wel degelijk tot betere prestaties leiden, zo blijkt uit Amerikaans onderzoek in de golfsport. Hierin kreeg de ene groep spelers een blauwe ‘lucky’ golfbal die volgens de onderzoekers ‘bijzonder speciale speeleigenschappen’ zou bezitten. De andere groep speelde met een ‘gewone’ witte golfbal. Wat de spelers niet wisten was dat beide golfballen, op de kleur na, identiek waren. Wat bleek?
De spelers met de blauwe geluksbal hadden na de wedstrijd een 35% hogere score dan degenen die met de normale golfbal speelden. Van bijgeloof kun je dus werkelijk beter gaan presteren. Wat betekent dit nu voor de spannende finale morgen tussen Spanje en Nederland? Een speler zoals Robben die gelooft in de kracht van zijn polsarmband, zal meer controle en rust kunnen ervaren. Hij is hierdoor mogelijk minder geremd, heeft meer vertrouwen in zijn balbeheersing en zal hierdoor beter kunnen presteren. Zijn succes is dan alleen niet te wijden aan de mystieke kracht van zijn balansarmband, maar aan zijn toegenomen zelfvertrouwen. Laat onze jongens dus maar rustig bijgelovig zijn.
Recente reacties