In tijden van aanhoudende economische crisis is het iets waar steeds meer mensen mee te maken krijgen: het verlies van werk. Je baan of bedrijf verliezen heeft een grote impact op je leven. Het betekent niet alleen verlies van inkomen, maar bijvoorbeeld ook van sociale contacten op het werk en een verlies van status en identiteit. Hoe hiermee om te gaan?
In tijden van aanhoudende economische crisis is het iets waar steeds meer mensen mee te maken krijgen: het verlies van werk. Je baan of bedrijf verliezen heeft een grote impact op je leven. Het betekent niet alleen verlies van inkomen, maar bijvoorbeeld ook van sociale contacten op het werk en een verlies van status en identiteit. Hoe hiermee om te gaan?
Zeker dat verlies van status en identiteit moet niet onderschat worden in een calvinistisch land als Nederland. Je bent hier zo ongeveer je baan. Let maar eens op als je nieuwe mensen leert kennen, bijvoorbeeld op een feestje. Een van de eerste vragen die je krijgt of stelt, gaat vaak over het werk dat je doet. ‘In Nederland zijn mensen alleen met werk bezig’, verzuchtte een Braziliaanse vriendin laatst. Ze hoopt dan ook dat ze haar Nederlandse vriend kan overhalen, om met haar mee terug te gaan naar Brazilië.
Twijfel over jezelf
Wanneer je je baan verliest kun je last krijgen van schaamtegevoelens en twijfels over jezelf. Het kan voelen alsof je niet goed genoeg bent. Voor anderen of voor jezelf. Het kan ertoe leiden dat je dingen over jezelf gaat verzwijgen of dat je je terug gaat trekken en zo nog verder wordt beperkt in je sociale contacten. Het helpt niet mee dat veel mensen hun oordeel al klaar hebben over mensen zonder werk. Lui, eigen schuld of initiatiefloos om er enkele te noemen. In die zin helpt de crisis misschien dit beeld te nuanceren. Ook mensen die altijd gewerkt hebben en het nooit verwacht hadden, kunnen hun baan verliezen.
Omgaan met baanverlies
Wat kun je doen als je je baan verloren hebt? Net als bij ander verlies, heb je ook bij verlies van werk te maken met een rouwproces. Om een rouwproces goed af te kunnen ronden moet je aan een soort voorwaarden voldoen, die ook wel rouwtaken worden genoemd. Als eerste taak is het van belang om stil te staan bij het verlies en wat dit voor je betekent. Het onder ogen zien van je nieuwe realiteit. Deze eerste taak is heel belangrijk. Het kan bijvoorbeeld betekenen dat je inziet dat je je geld niet langer kan verdienen met het beroep waar je ooit in volle overtuiging voor hebt gekozen. De tweede taak is het doorleven van de pijn en andere gevoelens die het verlies veroorzaakt. Voor de een zal deze pijn dieper gaan dan de ander, afhankelijk van hoe verbonden je was met je werk. Voor sommige mensen kan het ook een gevoel van opluchting teweeg brengen, omdat ze zelf nooit de stap hebben durven nemen om hun baan op te geven. Ten derde zul je noodzakelijke aanpassingen in je leven moeten aanbrengen, bijvoorbeeld een minder dure auto of niet op vakantie. Misschien is een andere taakverdeling in het huishouden nodig of het vinden van een andere zinvolle dagbesteding zolang je geen werk hebt. Als vierde en laatste taak is het belangrijk het verlies emotioneel een plek te geven en verder te gaan met je leven. Dit betekent dat je niet teveel blijft hangen in je oude identiteit, maar op zoek gaat naar wat je nog meer kan en bent. Misschien ben je wel een goede vriend(in), een zorgzame partner, een leuke ouder, een sportieve teamgenoot of een betrokken vrijwilliger. Wie weet blijk je prima te passen in een baan waar je nooit over nagedacht hebt, of je start eindelijk het eigen bedrijf waar je steeds over droomde. Maar werk of geen werk, je bent altijd van waarde.
Gun jezelf de tijd
Het vervullen van deze taken is misschien makkelijker gezegd dan gedaan. Geef jezelf dus de tijd (maar blijf wel actief) en kijk van welke mensen of dingen je ondersteuning ervaart in dit proces. Als je merkt dat je er alleen niet goed uitkomt kan het handig zijn om professionele hulp te zoeken om je een stap op weg te helpen. Soms kunnen een paar gesprekken al genoeg zijn om je een andere kijk op de situatie te geven. ‘Ik besta! En soms werk ik er ook nog bij.’
Recente reacties