Psychologisch woordenboek: cherry picking
Cherry picking (kersen plukken) is een wetenschappelijke term die staat voor het selectief omgaan met de feiten om je punt te maken. Je plukt de rijpe kersen die goed smaken, en laat de rest zitten. Prima als het om kersenjam gaat, niet wanneer het belangrijke kwesties betreft die ons welzijn beïnvloeden. Vaak hebben kersenplukkers niet eens door dat ze feiten negeren die niet stroken met eigen verwachtingen en vooroordelen.
Wetenschappers erkennen hoe gemakkelijk we onszelf voor de gek houden en zijn hierom getraind kritisch te kijken naar hun eigen onderzoeksresultaten en mogelijke verklaringen daarvoor. Zelfs al haalt dat hun onderzoek onderuit. Dit gedrag wordt aangemoedigd in wetenschappelijke kringen, en terecht. Elk gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek heeft dan ook een discussiestuk waarin de onderzoekers proberen de resultaten op alternatieve manier te verklaren, en komen met suggesties hoe dat te onderzoeken. Dat geeft uiteindelijk de meeste kans om uit te vinden hoe iets echt in elkaar zit.
Als persoonlijke belangen boven de onpersoonlijke werkelijkheid gaan dan is cherry picking dé meestgebruikte methode. Zo zullen sommige ‘global warming’-sceptici claimen dat systematisch opwarming van de aarde wel verzonnen moet zijn omdat de extreem lage temperatuur van afgelopen winter dat ‘overtuigend bewijst’. De mensen die er echt verstand van hebben, de klimatologen, laten heel overtuigend een ander, groter plaatje zien.
Homeopaten doen vaak hetzelfde om te bewijzen dat hun suikerpillen werken. Ze komen altijd met dezelfde (slecht uitgevoerde) onderzoeken om homeopathie legitiem te maken, ze negeren de (overweldigende) rest. De angst voor inenten is ook te verklaren door het kiezen van kersen. Voor een eerlijk verhaal, moet je alle beschikbare feiten op tafel gooien. Ook als ze met elkaar in strijd zijn. Daar kun je tenminste iets van leren.
Heilige boeken worden ook vaak zeer selectief geciteerd (grappig filmpje hier). Barbaarse geboden over – pak ‘m beet – het stenigen of martelen van brutale kinderen, schuinsmarcheerders, vrouwen die maagd hadden moeten zijn, homo’s en ongelovigen worden – goddank? – genegeerd, alles wat oké klinkt wordt aanbeden. Ik verzin het niet zelf. “Het was een andere tijd, je moet het in de context lezen”, sputteren sommige gelovigen dan tegen, terwijl ze tegelijkertijd geloven dat hun Magische Boek een tijdloze, universeel geldige waarheid bevat.
Soms heeft cherry picking iets heel ironisch. Wat te denken van deze nare homofoob die de bloederige homo-aftuigactie van zijn vrienden rechtvaardigt met een passage uit de bijbel die hij trots op zijn arm heeft getatoeëerd.
Vrij vertaald staat er: ‘U zult niet met een man liggen zoals u met een vrouw ligt, want dat is een zonde.’ (Leviticus 18:22.)
De ironie is dat hetzelfde boek – een hoofdstukje later – ondubbelzinnig zegt dat tatoeages ook zondig zijn. Heeft deze vrome man zijn bijbeltje niet uitgelezen?
Vrij vertaald staat er in Leviticus 19:28:
‘U zult geen sneeën of tekens op uw lichaam maken, want ik ben de Heer.’
Gij zijt gewaarschuwd: cherry picking kan zorgen dat je in het Hellevuur belandt! Of dat je de Hel op aarde creëert.
Psycholoog, (relatie)therapeut, schrijver. Zoekend naar antwoorden op lastige levensvragen. Meestal tevergeefs. Meer info: marcelinolopez.nl.
Lees ook eens zijn boeken:
Liefdesgedoe (2018)
Liefde in Tijden van Facebook (2012).
Recente reacties