Wat is het gevaar van een groot en kleinzerig ego?

Dat het relaties verpest en liefde wegjaagt. Ik had ooit een stel in mijn praktijk dat regelmatig hevige ruzies had om het gebruik van de computer. Hij had de computer bijvoorbeeld nodig voor zijn werk, maar woensdag was normaliter haar online pokeravond. Of zij had afgesproken te skypen met haar zus in Australië, terwijl hij net mee wilde doen aan een online antiekveiling. Deze intelligente, welgestelde mensen konden geen goed antwoord geven op een nogal voor de hand liggende vraag: ‘Waarom kopen jullie eigenlijk geen tweede computer?’

Hadden ze tijdens hun emotionele getouwtrek geen tijd om daar eens constructief over na te denken? Onwaarschijnlijk. De oorzaak van hun issues lag natuurlijk dieper dan de strijd om de computer. Die was exemplarisch voor hoe zij met al hun onvrede omgingen. Hun ruzies gingen namelijk ook over rondslingerende tandpastadopjes en open kastdeurtjes. Eigenlijk over niks dus. Hun relatie was verzand in een egostrijd waarbij het niet ging om de vraag ‘Hoe kunnen we leuker met elkaar omgaan?’ maar ‘Wie heeft er gelijk?’.

Veel psychologische klachten en relatieproblemen zijn overbodig. Ze zijn het product van zelfmedelijden en ongepaste trots. Ze klinken vaak zo: ‘Niemand luistert toch naar mij’; ‘Waarom zou ík afwassen als híj het ook niet doet’ of: ‘Als hij lief doet, doe ik het misschien ook’. Brits komiek Stephen Fry deed hierover eens een zinnige uitspraak: ’Zelfmedelijden is de meest destructieve kracht waar de mens aan kan lijden. Het verziekt alles om zich heen, behalve zichzelf. Het houdt je tegen iets van je leven te maken.’ Vooral bij het geven van relatietherapie wordt dat soms pijnlijk duidelijk. Niet het tandpastadopje is de oorzaak van de laatste ruzie, maar twee gekrenkte ego’s die eindeloos kunnen blijven wachten op een stukje liefdevolle ‘rechtvaardigheid’ van de ander. Een bekende uitspraak onder relatietherapeuten luidt niet voor niks: ‘Waar de één gelijk krijgt, verliezen er twee.’

Misschien heb je jarenlang gevochten om iets in jullie relatie te veranderen en was dat tevergeefs. Op een gegeven moment kun je alle motivatie verliezen om nog je best te doen. Bepaalde acties van je partner kunnen na verloop van tijd voor allergische reacties zorgen. En andersom. Het is hierom niet vreemd dat sommige partners slechts nog in verwijten en cynische uitspraken met elkaar communiceren. Het verwijt van de een, lokt echter een tegenverwijt van de ander uit. Het grote probleem hierbij is vooral dat de partners denken dat de ellende vooral aan de ander ligt. Pas als hun partner verandert, zullen zij het misschien ook overwegen. Als twee partners dit tegelijkertijd denken, verandert er dus helemaal niets. Op het moment dat zij – of een van hen – hun trots aan de kant kunnen schuiven is er weer van alles mogelijk.

Terug naar ons stel. Behalve dat ze hun egostrijd hebben gestaakt en meer van elkaar (en hun leven) hebben leren genieten, hebben ze inmiddels ook minder vrije tijd om ruzie te maken: hij heeft haar een iPad cadeau gegeven. Dat doorbrak de vicieuze cirkel. En om hun snel escalerende ruzies te voorkomen hebben ze nu met elkaar afgesproken conflicten voorlopig alleen nog via de mail te beslechten. De ander mag die mail pas een dag later lezen en beantwoorden. Op die manier doorbreken ze hun gebruikelijke ruziepatroon. Dat blijkt prima te werken.

Wanneer twee partners allebei het laatste woord willen, neemt de Lulligheid der Dingen waarover ze het oneens zijn exponentieel toe. En dat terwijl ze ook iets leuks of nuttigs kunnen doen. Zoals online pokeren.

P.s. En nee, ik zeg niet dat je over je heen moet laten lopen of een natte dweil moet worden.