Wees dankbaar: het maakt gelukkig

Erger je je aan de betuttelende kop van dit stuk? Ik ben niet verbaasd. En wat is er nou helemaal mis met ondankbaarheid? Sterker nog: die ondankbare houding is misschien wel de sleutel geweest tot jouw grootste successen. Had je die lucratieve carrièremove ook gemaakt als je dankbaar was geweest voor dat slecht betaalde luizenbaantje? Had je die fijne partner ook veroverd als je was gesetteld met die nare ex? Was je ook zo welgesteld, goedgekleed, intellectueel of fit geweest als je een tevreden mens was geweest? Nee.

En toch, alle bloed, zweet en tranen die je hebt vergoten om je doelen te bereiken… je hebt het gedaan omdat je verwachtte nú eindelijk gelukkig te zijn. Maar misschien merk je het al: hoe goed je het nu ook hebt, hoe fijn die nieuwe partner ook is, de kans is groot dat jij jouw huidige situatie ook niet ten volle geniet. Alles kan vanzelfsprekend worden en zelfs als de belangrijkste dingen in je leven kloppen, kan je humeur volledig verpest worden door de file waar je in staat, het gezeur van je tante op het familiefeest of die koffievlek in je nieuwe broek.

Het is de mens eigen om zich te focussen op wat hij níet heeft en te negeren wat hij wél heeft. Zo is ons brein door de evolutie bedraad.

Misschien herken jij het: een waterval aan complimenten voelt misschien een uur als een warme deken, maar één kritische noot – zelfs als die onterecht is – kan voelen als een mokerslag waarvan je de rest van de week moet bijkomen. Hoe dat kan? Informatie die jouw zelf- en wereldbeeld niet bedreigt, zoals een compliment, zal niet veel indruk maken op jouw brein omdat je daar verder geen actie op hoeft te ondernemen. Ons brein is geëvolueerd om gevoelig te zijn voor informatie die jouw welzijn bedreigt en geeft daar onevenredig veel aandacht aan. Dit wordt de negativiteitsbias genoemd.

Jouw brein is nou eenmaal niet gemaakt om je gelukkig te maken, het is geëvolueerd om je te helpen overleven. Of je het leuk vindt of niet, de hoofdmissie van jouw brein is niet om jou in een staat van geluk en liefde achterover te laten leunen, maar om (1) jou zo lang mogelijk in dit universum te laten rondhuppelen en (2) jou je in die tussentijd te laten voortplanten. Jouw brein is gemaakt om geluk en liefde achterna te jagen, maar niet om die toestanden continu te ervaren.

Goed om bij deze aangeboren onbalans stilstaan, want het maakt je behalve ongelukkiger, ook een minder aangenaam mens. Gelukkig is er is een simpele (en wetenschappelijk goed onderzochte) truc om je stemming te liften (en die van de mensen om je heen).

Zit je weer eens klem in een geïrriteerde, gejaagde, bezorgde of gefrustreerde stemming? Tenzij echt álles misgaat in je leven is, is het nuttig jezelf deze vraag te stellen: wat is er vandaag allemaal níet misgegaan? Die lijst is oneindig.

Dat je dit leest wil alvast zeggen dat je níet gestorven bent, of aan ondraaglijke pijn lijdt. Met een beetje geluk heb je ook geen fatale ziekte onder de leden en zit je níet klem in een oorlogsgebied? Het klinkt oneerbiedig, maar probeer serieus eens stil te staan bij mensen die nu wel pijn of honger hebben, de dood tegemoet treden of pas hun geliefde verloren? Een groot deel van de mensheid zit namelijk precies in die situatie. Vind je het goedkoop om jouw situatie te vergelijken met de miljoenen mensen die nu lijden? Vergelijk jezelf dan eens met jezelf-in-het-verleden, op een moment dat je zelf ziek, doodsbang of ontroostbaar was? Herinner je het je weer?

Misschien besef je dan ook weer hoe goed je het hebt wanneer je veilig in de file zit met een meeneemcappuccino en je favoriete muziek aan. Of als je als met de familie aan een tafel vol lekkernijen zit terwijl Tante Sjaan haar jaarlijkse klaagzang zingt.

Zit je in vast in een mentale kramp? Herinner je een situatie waarin je juist naar jouw huidige situatie zou terug verlangen. Je hebt écht geen concrete rampspoed nodig om dankbaar voor je leven te zijn.