Het behoeft geen uitleg: het verliezen van iets waaraan je gehecht bent doet pijn. Neem liefdesverdriet. Het kan zelfs zo’n pijn doen dat je liever sterft. Goed om daar niet aan toe te geven, want de pijn zakt en verdwijnt, vanzelf.
Onderzoek laat zien dat mensen, zelfs na een groot drama’s –verlies van dierbare, verbroken relatie, zelfs een verlamming – meestal minder lang lijden dan ze van tevoren verwachtten. En je hoeft er ook geen therapeut voor in de arm te nemen.
Voor een gebroken been heb je een goede arts nodig, maar voor zielenpijn hoef je eigenlijk niet naar een therapeut. Sommige therapeuten zullen het misschien willen ontkennen, maar het is een feit. Als je in staat bent je lichaam te verzorgen en jezelf niet helemaal uit het (sociale) leven terugtrekt, komt er heus dat moment waarop die rauwe pijn uit je lichaam trekt. Rouw hoeft ook niet op een therapeutisch verantwoorde manier verwerkt te worden: de pijn moet gewoon gevoeld worden, niet geanalyseerd. Er zijn geen shortcuts. Je overleeft het wel.
Psychologen en coaches proberen zielenpijn soms onnodig te compliceren en te psychologiseren. Waarschijnlijk omdat ze zo hun vak veiligstellen of het gevoel hebben dat ze iemand kunnen helpen. Als ze zouden toegeven dat er niets speciaals vereist is om de rouwperiode door te komen (behalve doorademen, eten en slapen), dan hoef je er ook niet heen. Neem hem niet te serieus: een therapeut kan feitelijk niet veel meer doen dan geduldige vriend of vriendin bij wie je kunt uithuilen of je verhaal kwijt kunt. Het is vooral het kunnen delen en doorvoelen van het leed dat zo heilzaam is.
Omdat we allemaal geneigd zijn aan de pijn te willen ontsnappen, zullen we ook geneigd zijn beloften serieus te nemen van mensen bedrijven die ons daarbij willen helpen. Mensen die lijden maken een lucratieve markt. Het bestaat uit de meest impulsieve en minst kritische kopers die er bestaan. Je kunt het de professionals niet kwalijk nemen, iedereen moet geld verdienen, aar als het gaat om zielenpijn is het goed (als slachtoffer) de beperkte waarde van de professional te erkennen: zij hebben geen concrete oplossingen. En die concrete oplossingen zijn niet nodig.
En sterker nog: het willen vermijden van die pijn en het zoeken naar een oplossing, is juist wat die pijn in stand houdt. Dat is de grote paradox van therapie en zelfhulp. Mensen zoeken daar tevergeefs vaak naar oplossingen die er niet zijn. Een goede therapeut weet dat uiteraard. Therapie kan, net als een goed boek of fles drank tijdelijke verlichting geven, maar het is nooit een oplossing voor zielenpijn. En als de therapeut of coach doet alsof er een oplossing is en jij daaraan samen met hem kunt werken dan liegt hij.
Nogmaals: het is het willen vermijden van pijn dat diezelfde pijn in stand houdt. En de beste therapeutof coach is diegene die dat jou precies dat kan laten zien (en daarmee zijn eigen overbodigheid toegeeft). Een goede therapeut kan een zegen zijn, maar je hebt hem niet nodig zoals je een tandarts nodig hebt die jouw verstandkies moet trekken.
P.s. Met dit artikel wil ik niet zeggen dat je een watje bent als je een therapeut opzoekt. Iedereen – maar dan ook iedereen – kan op enig moment in zijn leven mentaal vast lopen en onafhankelijke hulp nodig hebben. Verwacht er alleen niet teveel van.
Meer lezen?
Liefdesverdriet? Schrijven kan helpen.
Hoe therapie en werken aan jezelf juist een obstakel kan worden
Waarom nadenken zelden je zielenpijn oplost
Wat de beste therapeutische methode?
Psycholoog, (relatie)therapeut, schrijver. Zoekend naar antwoorden op lastige levensvragen. Meestal tevergeefs. Meer info: marcelinolopez.nl.
Lees ook eens zijn boeken:
Liefdesgedoe (2018)
Liefde in Tijden van Facebook (2012).
Recente reacties