Liever een bruine vlek in je broek dan een bange poeperd

Angst en geluk liggen dicht bij elkaar. De versmelting van zoutig angstzweet met de zoete geur van zelfoverwinning zorgen mogelijk voor de meest memorabele momenten van je leven. Je durfde eigenlijk niet, maar deed het toch. En je hebt het overleefd. Met trillende benen en bonzend hart besef je ineens weer dat je leeft! En hoe bijzonder dat is.

Angst is een gezonde fysieke reactie als er gevaar dreigt. Het is het alarmsysteem van het lichaam om je te beschermen. Het haalt je direct uit je hoofd, zodat je iets doet: wegrennen, vechten, gillen of verstijven. De explosie aan adrenaline die vrijkomt maakt je alert en wakker. Dat verklaart dat gevoel dat je ‘leeft’. Je moet voelen dat je een lichaam hebt, om het überhaupt te willen beschermen. Dit gevoel van hevige opwinding kan, afhankelijk van wie je bent, zowel verlammend als verslavend zijn. Jawel, sommigen zijn verslaafd aan angst en hoge doses adrenaline.

Waar sommige mensen – iets te bewust van de kwetsbaarheid van hun lichaam – zichzelf vrijwillig opsluiten in hun huis, heeft een kleine minderheid af en toe een levensbedreigende situatie nodig om te voelen dat het leven waarde heeft. Als freelance watersportjournalist heb ik in het verleden veel bigwave-surfers geïnterviewd. Jongens (en een paar meiden) die zich puur voor de lol door tsunami-achtige golven laten opjagen. Pas dan voelen ze hun bloed echt stromen. Ze weten dat er een redelijke kans bestaat dat het een keer goed kan misgaan. Ze hebben allemaal meerdere vrienden verloren aan de oceaan, en toch, het voelt voor hun niet als een vrijwillige keuze. When the going gets tough moeten zij het water op. In de woorden van bigwave-surflegende Laird Hamilton: “Het gaat snel bergafwaarts met me als ik stop levensgevaarlijke risico’ s te nemen.” Het is duidelijk dat deze man dit figuurlijk bedoelt. Hij doet niets liever dan bergen van water afrijden en is nog steeds op jacht naar de 100 ft golf (33 meter). Hij wil de eerste zijn die zo’n beest weet te overleven.

De meesten van ons zitten qua angst ergens tussen een agorafoob en Laird Hamilton in. En dat is maar goed ook. Zonder angst wordt leven echt gevaarlijk, maar iets teveel en er is niks aan.

Wanneer de angst ons beperkt, willen we ervan af. Al is het maar omdat niemand zichzelf als een bang vogeltje wil zien. Het doet ons zelfbeeld geen goed, en we schamen ons als we banger zijn uitgevallen dan onze vrienden. Meestal lukt het ons een excuus te verzinnen waarom we onze spoken niet confronteren: weer die migraine, die knie is nog niet 100%, je vriendin heeft je niet laten slapen. Onderwijl voelen we ons laf en zijn we jaloers op de overwinningsroes van anderen wanneer ze half hijgend, half lachend een uitdaging hebben overleefd. Zij genieten straks meer van hun zuurverdiende avondmaal. Durfde jij ook maar.

Over angst in het algemeen bestaat het misverstand dat het goed is te weten waar het vandaan komt. Pas als je inzicht hebt in jezelf kun je veranderen. Toch? Onzin, weten ervaren coaches en therapeuten. Er is geen betere methode om verandering uit te stellen dan het zoeken naar een waarom. Je rechtvaardigt alleen maar waarom je NU niks doet. Als je jezelf minder wilt laten leiden door verlammende angsten en beperkende gedachten dan heb je meer aan een andere strategie:

Stop met vermijden!

De meest effectieve techniek tegen angst is stoppen met vermijden van datgene waar je bang voor bent. Angst en vermijding zijn elkaars beste vrienden. Sterker nog: zonder de één bestaat de ander niet, kop en munt. Door te vermijden voed je angst, en hoe langer je iets succesvol weet te vermijden hoe groter de angst voor de angst wordt.

Daarom dan hier weer eens mijn belangrijkste en enige advies:

Poep af en toe maar eens lekker in je broek. Grote kans dat niemand het ziet.