Poep maar in je broek

Over angst bestaat het misverstand dat het goed is te weten waar het vandaan komt. Pas als je inzicht hebt in je problemen kun je veranderen. Toch? Niet waar, weten ervaren therapeuten.

Het verbond tussen vermijding en angst

Over angst bestaat het misverstand dat het goed is te weten waar het vandaan komt. Pas als je inzicht hebt in je problemen kun je veranderen. Toch? Niet waar, weten ervaren therapeuten.

Het verbond tussen vermijding en angst
Het ‘waarom’ van bepaald gedrag is vaak helemaal niet zo interessant. Het levert misschien stof tot nadenken en leuke discussies op, maar in de praktijk schiet je er meestal weinig mee op. Misschien ben je inderdaad extra verlegen omdat je vroeger uitgelachen bent door klasgenootjes. Misschien was je vader aardiger tegen je broer waardoor je nu het gevoel hebt dat jij er niet zo toe doet. Dat kan allemaal invloed op zelfvertrouwen hebben, maar door dat te weten verandert er meestal niet zo veel.

Sterker nog: soms houdt ‘weten’ je tegen er iets aan te doen. Er valt altijd meer te weten. Luister maar eens naar getroebleerde mensen om je heen. Sommigen weten ‘precies’ wat er met ze aan de hand is. Vaak al jarenlang, zonder dat ooit iets verandert in hun gedrag. Al naar gelang hun laatste boek, therapeut of workshop komen ze met een nieuwe theorie waarom ze zijn zoals ze zijn en wat ze moeten doen om te veranderen. Slechte jeugd, te weinig vitaminen, gebrek aan egogrenzen, te weinig in het nu zijn… De mogelijkheden zijn eindeloos.

Er is geen betere methode om verandering uit te stellen dan het zoeken naar een waarom. Je rechtvaardigt alleen maar waarom je NU niet hoeft te veranderen. Als je onbruikbare gewoonten wilt veranderen dan heb je meer aan een andere strategie.

De hedendaagse psychologie biedt gelukkig meer dan gebrekkige verklaringen. Om minder last van angst te hebben zijn een aantal strategieën keer op keer erg effectief gebleken. Ze komen allemaal neer op een wel heel simpel gebod…

Stop met vermijden

De bekendste techniek tegen angst is exposure. Letterlijk vertaald: blootstelling. Oftewel: stoppen met vermijden van datgene waar je bang voor bent. Het natuurlijke gevolg is dat de angst uiteindelijk uitdooft als je er niet aan probeert te ontsnappen. Angst en vermijding zijn elkaars beste vrienden. Sterker nog: zonder de één bestaat de ander niet, kop en munt. Door te vermijden voed je angst, en hoe langer je iets succesvol weet te vermijden hoe groter de angst wordt om uiteindelijk wel met je spoken geconfronteerd te worden.

Deze vicieuze cirkel kun je doorbreken door (meestal geleidelijk, stap voor stap, op een strategische manier) NIET meer te vermijden. Zo kan het dat mensen met een heftige spinfobie uiteindelijk weer durven spelen met spinnen, vliegangstigen een overzees reisje maken in een tweejekker en sociaalangstigen weer met plezier naar een feestje gaan.

Misschien was het je al duidelijk: angst herbergt een paradox in zich. Veel angsten en klachten worden gevoed door het gevecht ertegen. Als je bang bent om te blozen of een slecht figuur te slaan, dan is er weinig dat je ertegen kunt doen. Je bent bang dat je bang zult worden.

In het verlengde van exposure liggen nieuwe technieken zoals we die uit meditatiebeoefening kennen: acceptatie en mindfulness. Accepteer of observeer je angst zonder er iets aan te doen. Niet vechten tegen angst zorgt voor een breuk in de cirkel van angst.

Mij advies in het kort: poep maar lekker in je broek.

Marcelino Lopez

Psycholoog, (relatie)therapeut, schrijver. Zoekend naar antwoorden op lastige levensvragen. Meestal tevergeefs. Meer info: marcelinolopez.nl.

 

Lees ook eens zijn boeken:
Liefdesgedoe (2018)
Liefde in Tijden van Facebook (2012).