Nestjes bouwen en ruziemaken over tandpastadopjes: waarom ook alweer?

Samen een nestje bouwen. We willen het allemaal. Maar waarom eigenlijk? En waarom ruzieën we over tandpastadopjes en de afwas? Psycholoog Marcelino Lopez, gespecialiseerd in de liefde en alles wat ermee mis kan gaan, leert ons communiceren zonder verwijten.

Interview door Parool-redacteur Liedewij Loorbach

Wat is dat toch, die drang van partners om steeds meer en meer met elkaar te delen?
“De evolutionaire verklaring is het meest voor de hand liggende antwoord: drang tot voortplanting, een nestje bouwen. Logisch gevolg van verliefdheid is dat je bij elkaar wilt zijn en blijven. Verliefdheid zorgt ervoor dat je persoonlijk versmelt met iemand, dat je je hecht en je eenzaam voelt als die intimiteit wegvalt.”

Als een verslaving, je wil meer en meer?
“Inderdaad. Hoe meer je je emotioneel met iets of iemand verbonden voelt, hoe meer je daarvoor je handen in het vuur wilt steken. Hoe meer je ook bereid bent jezelf aan te passen en ervan te leren.”

Dan moet samenwonen ook een makkie zijn?
“Ja en nee. Als je verliefd bent pas je je automatisch aan elkaar aan. De roes van de verliefdheid, een chemisch stofje in de hersenen, maakt mensen extreem flexibel en accepterend. Maar als je dan de grote stap waagt en met elkaar gaat samenwonen dan stuit je ook op zaken die niet zo makkelijk zijn.”

Waar moeten prille samenwoners op letten?
“ Voordat je bij elkaar intrekt moet je al flinke gesprekken voeren over wat je van elkaar en van het samenwonen verwacht. Bespreek de meest suffe basale dingen. Want wat je prima vond toen je alleen nog bij hem ging logeren, een vieze wc bijvoorbeeld, daar kun je je dood aan ergeren op het moment dat je de ruimte echt deelt. Hoe doen jullie de financiën? Verwacht je elke ochtend een romantisch ontbijtje of eet je liever een liga in de file? Maak een heldere taakverdeling en een duidelijke begrenzing van gezamenlijke en eigen ruimte. Dat voorkomt veel frustratie.”

Wat doe je als hij persé die lelijke bank wil meenemen?
“Ga voor het compromis. Het is redelijk dat je de gezamenlijke ruimtes samen inricht en dat je allebei vetorecht krijgt op spullen die daarin komen te staan. Dan kun je zeggen: okee, wel die bank maar dan in jouw studiekamer. De plant die de ander lelijk vindt mag jij dan op jouw eigen plekje zetten.”

Dan komt het moment dat je dingen roept naar je lief waarvan je had gezworen ze nooit te roepen.
“’Waarom moet ik altijd de afwas doen!’ Verwijten, zwijgen, elkaar aftroeven in beschuldigingen en andere narigheden. Cru gesteld is een relatie een handeltje. Je hebt allebei verschillende behoeftes, aan seks, aan orde, aan in je eentje of met vrienden dingen doen, in samen uitjes maken. Er is geen enkel stel waarbij die behoeften met elkaar overeen komen, het is altijd een beetje duwen of trekken. Of beter: geven en nemen. Als de behoeften van de partners teveel verschillen en een van hen, of allebei, het gevoel heeft dat hij te weinig terugkrijt voor wat hij geeft, dan loopt de relatie spaak.”

Hoe voorkom je dat je ineens die verongelijkte kenau wordt?
“Door goed te communiceren. Je wensen op een positieve manier duidelijk te maken. Voor veel mensen is elkaar verwijten maken de enige manier geworden om elkaar iets duidelijk te maken. Dat is nooit goed. Het brengt de relatie in een negatieve spiraal waarin je allebei pas weer wat aardigs wil zeggen als de ander het eerst doet. Uit je vraag als een wens, en niet als een verwijtende klacht. Daardoor wordt het voor de ander aantrekkelijker leuk te reageren. Een voorbeeld. Niet: ‘Je doet veel leukere dingen met je vrienden! of ‘Moet het altijd zo’n zooi zijn als ik even weg ben?’ Maar: ‘Vind je het leuk om vrijdag samen naar het strand te gaan?’ of ‘Ik heb het vandaag druk, zou jij alsjeblieft de afwas kunnen doen?’.”

Klinkt ineens heel makkelijk.
“Als je het zo doet wordt de relatie ook makkelijker.”