De wetenschap achter geluk, liefde en andere waanzin Over geluk, liefde en andere waanzin
(CREDITS)
Bogart kijkt vertederd naar zijn tegenspeelster Bacall in The Big Sleep uit 1946. Credits: Warner Bros.

Wie doet alsof de wereld vol liefde is, treft haar vaker

Psycholoog James Laird vroeg een aantal mensen mee te doen aan een onderzoek naar telepathie. Telkens moesten een man en een vrouw elkaar lang en diep in de ogen kijken om te raden wat de ander dacht. Na het zorgvuldig analyseren van de resultaten bleek voor de zoveelste keer geen bewijs voor bovennatuurlijke krachten. Erg jammer, toch was dit specifieke experiment meer dan geslaagd. Laird onderzocht namelijk iets anders.

De psycholoog wilde weten of mensen die elkaar lang in de ogen kijken, zoals geliefden dat doen, ook iets van de bijbehorende aantrekking en verliefdheid meekrijgen. Zijn hypothese bleek wonderwel te kloppen. Bijna alle proefpersonen kregen speciale gevoelens voor hun ’telepathische partners’. Die varieerden van lichte verliefdheid tot diepe affectie.

Dit onderzoek verraadt een belangrijk principe van de menselijke geest: als het gaat om ons gevoel, onderschatten wij systematisch het effect van de toevallige context. Een paar andere voorbeelden uit onderzoek:

– Een sterke of dominante houding aannemen – voeten op je bureau, breed staan, rug recht, handen in je zij of armen over elkaar – geeft meteen een zelfverzekerder gevoel. Door alleen al je spieren aan te spannen, kweek je meer wilskracht om vervelende taakjes gedaan te krijgen. Dat geldt ook voor rechtop zitten. Mensen die tijdens een dieet gevraagd worden om hun vuisten te ballen als ze iets lekkers gepresenteerd krijgen, vallen meer af dan mensen die dat niet doen.

Over naar het domein van de romantiek:

– Mensen vinden een ‘toevallige passant die hen aanspreekt’ op een hangbrug aantrekkelijker dan wanneer ze diezelfde passant tegenkomen op het trottoir. De verhoogde fysieke opwinding die de hangbrug veroorzaakt, wordt toegeschreven aan de passant. Daarom kun je op een eerste date misschien maar beter de botsautootjes inspringen dan een suf driegangendiner naar binnen werken.

– Proefpersonen vinden precies dezelfde persoon sympathieker als ze van hem/haar een warme drank kregen in plaats van een koud frisdrankje. De fysieke warmte wordt blijkbaar vertaald naar een soort persoonlijke warmte. Als je wilt dat iemand warm van je wordt, kun je maar beter een kopje hete thee schenken.

– Ook broodbaklucht, zwoele muziek, rode kledingstukken, grote pupillen, toevallige aanrakingen, horrorfilms, bloemengeuren en ongemakkelijke momenten blijken de hersenen ontvankelijker te maken voor liefde. In sommige gevallen gaat dit om echt grote effecten. In onderzoek naar verleidings- en verkooppraatjes waarbij het enige verschil een schijnbaar vriendschappelijke aanraking op de schouder was, hadden de casanova’s en verkopers (M/V) een derde tot de helft meer succes. Zonder het te weten word je verleid. Door je onderbewuste.

Ook langdurige liefde werkt volgens onderzoek voia dit soort onbewuste patronen.

– Partners die samen iets spannends doormaken – zoals omwille van de wetenschap aan elkaar vast getapet door een grote betonnen buis kruipen of meedoen aan een danscompetitie – blijken achteraf een stuk meer verliefd dan de stelletjes die uit eten gaan of een ontspannen cruisetochtje maken. Alles wat het lichaam opwindt, helpt ook liefde stromen.

– Samen uit de comfort zone gaan is goed voor de relatie. De roes van het avontuur versmelt zich met de band die je voor elkaar voelt. Bovendien wordt die band intenser omdat je elkaar moet steunen en vertrouwen. Dat schept een mooie gelegenheid om elkaar opnieuw het hof te maken en oude romantische rolpatronen tussen man en vrouw worden zo opnieuw geactiveerd.

We beseffen niet hoe onze subjectieve beleving achter de schermen tot stand is gekomen. Ons onbewuste maakt een intuïtieve optelsom van alle prikkels die het krijgt en vertaalt dat achteraf in de verklaring die het meest aannemelijk lijkt. Ons brein blijkt daarbij erg slecht te discrimineren tussen waarheid en fantasie; tussen oorzaak en gevolg; tussen emoties en lichamelijke sensaties en tussen verleden, heden en toekomst. Dit alles wordt in ons brein op een hoop gegooid, zonder dat wij er ooit achterkomen hoe de vork echt in de steel zit.

Kortom, ons leven verloopt minder logisch dan hoe wij haar ervaren. Laird laat dat met zijn onderzoek mooi zien.

We zijn echter zo gewend dat ons gedrag en gevoel in een bepaalde volgorde verschijnt, dat we vergeten dat het ook andersom werkt. We lachen als we vrolijk zijn; dansen als we drank op hebben en in de stemming zijn en doen pas aardig als een ander ook aardig doet.
Als je zonder reden lacht (zoals tijdens een lachmeditatie) word je vanzelf vrolijk; als je begint te dansen kom je vanzelf in de stemming; als je aardig doet, doet die ander waarschijnlijk gewoon aardig terug.

Wil je meer liefde, geluk en succes in je leven? Vergeet positief denken, doe aan positieve actie. Onderzoek laat zien dat positief denken helemaal niet zo positief uitpakt.

Daadkracht heeft twee grote voordelen boven nadenken. 1. ‘Anders doen’ leidt bijna automatisch tot nieuwe gevoelens en nieuwe inzichten. Een half uur sporten heeft doorgaans meer positief effect dan nadenken en praten over hoe ongelukkig je bent. 2. Daadkracht vergroot automatisch kansen en mogelijkheden. Nadenken – en ondertussen nietsdoen – leidt meestal tot niets behalve lamlendigheid.

Onderzoek van Richard Wiseman naar zelfbenoemde mazzelaars en pechvogels laat een interessant verband zien. Pechvogels gaan er vaak ten onrechte van uit dat gelukkige, succesvolle mensen intelligenter, knapper, rijker of charmanter zijn dan zijzelf. Geluksvogels bleken zelden zondagskinderen te zijn met meer mogelijkheden dan de pechvogels, ze bleken vooral iets actiever. Mazzelaars zijn vaker op het juiste moment op de juiste plek, omdat ze op meer plekken komen. Het is meer een kwestie van statistiek dan van mazzel (bron).

Een ding kun je aannemen: wanneer je gelukkiger wilt worden kun je het nadenken en filosoferen daarover beter uitbesteden aan vakidioten zoals mij. Als je jouw stemming en die van de mensen om je heen wilt beïnvloeden is er weinig beter dan weerstand overwinnen en te gaan sporten, lachen, dansen en lief te hebben. Wie doet alsof de wereld vol liefde en geluk is, treft die namelijk iets vaker.


Meer weten? Lees dan ook eens de boeken:
Liefdesgedoe (2018)
Liefde in Tijden van Facebook (2012)
The Luck Factor (Richard Wiseman, 2004)

Heb je iets aan dit bericht gehad?

Of draag je Psychologisch.nu een warm hart toe?

Misschien vind je het dan leuk om een donatie te doen!

Ja, ik doneer!
base-psy

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.