Partnerkeuze: passen jullie neurotransmitters wel bij elkaar?

Dit was de vraag die biologisch antropoloog Helen Fisher sinds 2004 een aantal jaren bezig hield. Zij besloot het verder te onderzoeken. We weten al dat mensen in de praktijk vaak verliefd worden op mensen van dezelfde etnische en sociale achtergrond, met een vergelijkbare intelligentie, opleiding en aantrekkelijkheid, en overeenkomstige normen en waarden. Daarnaast worden ze eerder verliefd op mensen die bij hun in de buurt wonen of werken, die aardig voor hen zijn en hen ook aantrekkelijk en leuk vinden. En dan vooral als de tijd rijp is en ze er open voor staan. Vaak is dat in een nieuwe periode, na een verhuizing, nieuwe baan, relatiebreuk enzovoorts.

Fisher vroeg zich af of er nog meer achterliggende patronen te onderscheiden waren die mensen bij elkaar brengen, en houden. Zij kon het zich niet voorstellen dat Moeder Natuur de menselijke paringdans zo aan het toeval zou overlaten.

Ze was vooral benieuwd of er specifieke karaktertrekken zijn die elkaar aantrekken (of afstoten). Hierom besloot ze eerst meer onderzoek te doen naar verschillende persoonlijkheidstrekken. Na uitgebreid onderzoek ontdekte ze dat verschillende karakterstrekken gelinkt zijn aan het meer en minder voorkomen van bepaalde neurotransmitters of hormonen in onze hersenen: dopamine, testosteron, oestrogeen, serotonine. Ze vloeien allemaal rijkelijk in ons brein, maar wel in verschillende verhoudingen. Een relatieve grote invloed van één (of meer) van die hromonen maakt ook dat de kans op specifieke karaktertrekken wordt vergroot. Hoewel de meesten van ons een unieke ‘hormonenmix’ zijn, kwam Helen met vier ‘zuivere’ persoonlijkheidstypen op de proppen, elk gedomineerd door één van de vier hormonen. Die typen blijken in de liefde ofwel hetzelfde type te zoeken, ofwel een tegengestelde. De leus opposites attract blijkt dus gedeeltelijk waar.

Hieronder een kort overzicht van de bevindingen van Fisher:

Dopamine: de Verkenner
Veel dopamine in je brein geeft volgens Fisher een persoonlijkheid die zij beschrijft als de Verkenner. De Verkenner houdt van avontuur, is creatief, nieuwsgierig, optimistisch, onafhankelijk, vrijdenkend, impulsief en erg seksueel ingesteld. Lastig kan zijn dat ze in hun drang naar vrijheid wat onbetrouwbaar, grillig en onvoorspelbaar zijn. Verder zijn het eerder doeners, die weinig praten over hun gevoelens, en relatief weinig zelfkennis hebben. Iemand met de deze persoonlijkheid valt meestal voor een andere verkenner.

Serotonine: de Bouwer
Bouwers zijn mensen die veel van de hersenstof serotonine hebben. Hier krijg je volgens Fisher mensen van die houden van vastigheid, zekerheid, orde en netheid. Zij zijn traditioneel, voorzichtig, kalm en op feiten gericht en geven graag leiding. Zij zijn sociaal en streven vaak naar een vaste relatie of huwelijk. Nare eigenschappen kunnen zijn dat ze eigenwijs, erg kritisch zijn en niet echt open staan voor nieuwe ervaringen. De Bouwer valt op iemand die stabiel is, voorspelbaar en die trouw is aan het gezin, iemand zoals hem- of haarzelf.

Testosteron: de Regelaar
Een Regelaar, gedomineerd door het (mannelijke) hormoon testosteron, gaat recht op zijn doel af, is veeleisend, analytisch, logisch en heeft en grote presteren. Hij houdt van informatieve gesprekken, overdrijft niet graag, noch manipuleert of veroordeelt hij anderen niet. Zij raken niet snel in vuur en vlam, maar als ze verliefd worden laten ze niet gauw los en willen ze er helemaal voor gaan. Zij kunnen snel boos worden, erg direct zijn, moeilijk over gevoelens praten. Ook kunnen ze de neiging hebben erg op te gaan in hun werk en daarbij machtsbelust, veeleisend en koppig zijn. De Regelaar valt voor iemand die tegenwicht kan geven: een Onderhandelaar. Hoewel testosteron typisch wordt gezien als een mannelijk hormoon zijn er genoeg vrouwen bij wie dit het dominante hormoon is.

Oestrogeen: de Onderhandelaar
De Onderhandelaar is een gevoelsmens en heeft veel inlevingsvermogen. Onder invloed van het (vrouwelijke) hormoon oestrogeen zijn Regelaars erg romantisch en raken ze snel verliefd. Hoewel dit type vaker een vrouw zal zijn, zijn er ook mannen die geleid worden door oestrogeen. Deze mensen zijn vaak flexibel, meegaand, welbespraakt, hebben een rijke fantasie, communiceren vaak met een omweg, en zijn erg op relaties en harmonie gericht. Valkuilen kunnen zijn dat ze soms te goed van vertrouwen zijn, eindeloos doen over het maken van een beslissing, en vaak onduidelijk zijn wat zij precies willen of bedoelen. Zij zijn, volgens Fisher, geneigd ongevraagd mensen adviezen en veel na te denken over wat er allemaal mogelijk is, echte dromers. De Onderhandelaar heeft een romantische voorkeur voor een Regelaar, aldus Fisher.