Drie levenslessen van Manuel Lopez

Mijn vader, Manuel Lopez (70), is een aparte man. De excentrieke Spanjaard is een van de gelukkigste pensionados die ik ken. Het geheim van zijn geluk is niet zo mysterieus. Hij windsurft gewoon héél veel. En tja, héél veel doen wat je gelukkig maakt, maakt nou eenmaal gelukkig. Zo simpel is het. Uiteraard zou het te makkelijk zijn om tegen de suïcidale nihilist te zeggen: ‘Weet je wat jij moet doen? Surfen! Heb je nergens last meer van.’ De zwartkijker zou terecht antwoorden: ‘Lazer op man! Wat is er zo leuk aan heen en weer spetteren in een plas water?’

Toch kunnen we een paar diepere levenslessen filteren uit het ‘monotone’ surfersleven van Manuel.

Vind een gezonde en gelukkige verslaving
Mensen zijn verslavingsgevoelige gewoontedieren. Ons brein is evolutionair gebouwd om automatismen te kweken. Alles wat je vaak (en vrijwillig) doet, kan in potentie een verslaving worden. Roken, internetpornosurfen, drinken, schelden of junkfoodvreten zijn destructieve gewoonten omdat ze je gezondheid of dagelijkse leven saboteren. Een ongezonde verslaving kweken is moeilijker dan ervan afkicken. Kies daarom je gewoonten met zorg. Surfen is een dagverslindende bezigheid, met een aantal voordelen die zowel geest als lichaam voeden: beweging, contact met de natuur, een gevoel van community. Dit zijn drie bewezen geluksvergroters. Ook bij afwezigheid van wind of golven zijn surfers bezig met hun sport. Manuel verzorgt zijn spullen, waant zich meteoroloog, fietst om zijn conditie op peil te houden en verheugt zich ondertussen op het volgende moment op het water. Want daar is de hoofdprijs te vinden.

Go with the flow
Psychologen hebben ontdekt dat mensen het gelukkigst zijn als ze eventjes helemaal opgaan in de activiteit waarmee ze bezig zijn. Dan is er geen tijd om te piekeren en je zorgen te maken over de toekomst. Gelukkige mensen gebruiken bijna zonder uitzondering metaforen die te maken hadden met stromend water. Ze hadden in hun gelukkigste momenten het gevoel alsof ze opgingen in een waterstroom – of het nou schilderen, dansen of hardlopen was. Surfen is dé bezigheid die de letterlijke betekenis van flow misschien nog wel het best benadert. Flow ontstaat wanneer je een doel in het hier en nu voor ogen hebt dat om al jouw focus vraagt, omdat het anders – als je even niet oplet – misgaat. Die hyperfocus geeft jou de mogelijkheid jezelf te vergeten, één te worden met wat je doet en daarbij elk gevoel van tijd te vergeten.
Het gaat dus om een fysieke of intellectuele bezigheid, passend bij jouw skills, die het uiterste van je vraagt. Nét niet te moeilijk dus. Mensen die écht in de flow zitten vergeten vaak zelfs de noden van hun lichaam. Honger, dorst, zelfs botbreuken worden soms genegeerd omdat de activiteit in zichzelf zo belonend is. Het is topsporters nooit alleen te doen om de erkenning of het prijzengeld achteraf. Anders hadden ze het ook nooit volgehouden om dat niveau te bereiken: flow zelf is de hoofdprijs. Het heeft min of meer dezelfde uitwerking als cocaïne.

Geef geen fuck wat anderen vinden
Manuel heeft rare gewoonten. Hij doet handstandjes op feestjes en zal niet snel iets tegen zijn zin in doen. Verjaardagen en verplichtingen: als het niet nodig is, skipt hij ze. Mensen in zijn omgeving vinden Manuel – enigszins terecht – een groot kind, en roepen vaak dat hij zich meer naar zijn leeftijd zou moeten gedragen. Dat krijgt hij al zijn hele leven te horen. Manuels respons is steevast: ‘Que se vayen a tomar por culo.’
Uit onderzoek blijkt dat mensen die een tikkeltje excentriek zijn – niet te verwarren met gestoord – langer en gelukkiger leven. Je eigen levensregels opstellen en die naleven maakt niet alleen gelukkig, het is ook gezond. Proberen in een keurslijf te passen dat de maatschappij (dat zijn al die idioten om je heen) voor je heeft verzonnen, geeft stress. Natuurlijk, erbij horen en jezelf aanpassen is nodig om geld te verdienen en serieus genomen te worden – en dat maakt op zekere hoogte ook gelukkig – maar overdrijf het niet.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die naar geluk zoeken, dat vaak op de verkeerde plekken doen. Hoeveel spullen, Facebook-vrienden en status we ook hebben, hoe aantrekkelijk de persoon ook is met wie we verkering krijgen, hoe veel nullen onze bankrekening ook heeft, echt veel gelukkiger of ongelukkiger worden we daar uiteindelijk niet van.

Het is de tragiek van overambitieuze mensen dat zij zich blindstaren op geluk in de toekomst en te weinig stilstaan bij de schoonheid van het dagelijks leven. Want dat is uiteindelijk het enige dat je hebt. Je kunt dus beter iets doen dat jou nú al gelukkig maakt, nog voordat je er geld, roem of status mee vergaart.