Jouw smartphone is net zo verslavend als een gokkast

Het openbare leven wordt sinds een paar jaar gedomineerd door zombie-achtige mensapen die in diepe trance naar hun telefoon staren. Deze halfmensen, zich amper bewust van hun biologische omgeving, lijken volledig gegrepen door wat er op een schermpje van 12 bij 5 cm gebeurt.

Hoe deze revolutie zo snel heeft kunnen plaatsvinden? Geloof het of niet jouw smarthone is net zo verslavend als een gokkast. Elk piepje en elke notificatie creëert een klein dopamineshotje in jouw brein. Dat ervaar jij als een impuls van nieuwsgierigheid. Of je wilt of niet, je voelt pas weer rust als je hebt gecheckt. Want wie weet is dit net de app, mail, Tinder-match of news feed die jouw dag kan maken. En als je er eenmaal op klikt is er een oneindige stroom van posts, berichten en artikelen die jou minutenlang in trance kunnen houden. Als het ene artikel gelezen is, staat er alweer een link naar het volgende interessante artikel, enzovoorts.

Als wij ons mobieltje gebruiken, focussen wij ons vooral op de positieve aspecten die dat ding ons biedt. We kunnen 24/7 contact met anderen maken, spelletjes spelen, ons leven vastleggen, nieuws volgen en de weg vinden. Toch is het nuttig je bewust te worden van de schaduwkanten. Die zijn er ook.

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat overmatig smartphone-gedrag slecht is voor de concentratie en stresshormonen in je lichaam verhoogt.

Kortom, zowel geest als lichaam varen er niet wel bij en toch lukt het de meesten niet om dat ding weg te leggen. Alle apps (en websites) op jouw smartphone zijn vakkundig ontworpen om je verslaafd te maken. Tech- en mediabedrijven hebben er baat bij om jou zo lang mogelijk ‘binnenboord’ te houden. Dat is hun verdienmodel. Op die manier kunnen ze je meer advertenties laten zien. Ze hebben daarom allerlei strategieën ontwikkeld om dopamine-beloningen in je brein op te wekken. Ze weten precies hoe ze jou nieuwsgierig, emotioneel en afhankelijk kunnen maken met kleurtjes, piepjes, emotioneel beladen nieuwskoppen en begrijpen steeds beter wat jouw drijft. Hoe krijgen app-designers dit concreet voor elkaar?

De tech- en mediabedrijven weten jouw aandacht vast te houden door jouw psychologische drijfveren te kapen. ‘Het is een race naar de bodem van jouw hersenstam’ waarschuwt voormalig Google-topman Tristan Harris. Daar zitten de primitieve, diepgewortelde emoties die zij bij jou willen triggeren. Zoals de angst om iets belangrijks te missen: een interessant bericht, een potentiele liefdesmatch of evenement. Doordat ze jouw app-, zoek en like-gedrag analyseren, kunnen ze steeds beter voorspellen waar jij warm voor draait. Je afschuw voor dierenleed, liefde voor jonge katjes en seksuele interesse in bepaalde types. Als ze ergens een innerlijke ‘emotie’-knop bij jou hebben gevonden, kunnen je ze jou al snel in slappe was laten veranderen. ‘Hier kijk dan: dit is een nog schattiger katje dan de vorige.’

En als een specifieke knop is uitgewerkt, hebben ze alweer een nieuwe gevonden. Vind je katjes minder interessant, sinds je moeder een hondje heeft? ‘Kijk dan hoe schattig dit hondje is!’

Jouw smartphone is een oneindig warenhuis vol slimme apps en websites die met elkaar concurreren om jouw aandacht. Die aandacht gaat helaas ten koste van de écht belangrijke zaken in het leven: zoals waardevolle tijd met je geliefden.