De wetenschap achter geluk, liefde en andere waanzin Over geluk, liefde en andere waanzin
(CREDITS)
Irene Dunne en William Powell in Life with Father uit 1947.

Gids voor langdurig samenzijn: hoe houd je de liefde brandend?

Een definitie van de moderne liefdesrelatie? Twee mensen met verschillende persoonlijkheden, achtergronden en verlangens die elkaar zo lang als mogelijk proberen te bevredigen op emotioneel, seksueel, intellectueel, vriendschappelijk en huishoudelijk niveau. Het liefst zonder pauzes en seksuele inmenging van derden, vaak in het hetzelfde huis.

Een hachelijk project als je het zo bekijkt. Eentje dat zelfs de meest stabiele, harmonieuze mensen regelmatig met elkaar in conflict zal brengen en tot momenten van waanzin zal drijven.

Eén ding is zeker: hoe specifieker, uitgebreider of tegenstrijdiger de verwachtingen over een relatie zijn, hoe groter de uitdaging een partner te vinden die daaraan kan (en wil) voldoen. Het is in ieder geval handig als partners een beetje op elkaar lijken, hetzelfde over dingen denken en elkaar daardoor beter begrijpen. Maar als je zo’n persoon hebt gevonden dan ben je er nóg niet. Het blijft werken om de liefde erin te houden.

De grote nachtmerrie van romantische zielen is in een relatie belanden die je kunt reduceren tot samen koken, tv kijken, voorspelbare gesprekjes, af en toe seks op zondag. Het is oké, meer niet. Niemand wil zo worden, en toch – voeg spookgeluid toe – het is overal om ons heen. Onvermijdelijk? Een beetje misschien, maar het gaat snel bergafwaarts als je elkaar echt als vanzelfsprekend ziet en stopt moeite voor elkaar te doen.

Om dat te voorkomen, hieronder alvast vijftien belangrijke do’s en don’ts op relatiegebied afkomstig uit de praktijk en de wetenschappelijke literatuur:

1. Blijf je voor elkaar interesseren

Uit Zwitsers onderzoek blijkt: hoe langer partners bij elkaar zijn, hoe minder goed ze elkaar kennen. Oude stelletjes dachten hun partners door en door te kennen, maar maakten meer fouten dan jonge stelletjes toen zij moesten raden wat hun partner ergens van vond. Rara, hoe kan dat? Elkaar kennen is géén kwestie van tijd, maar van aandacht. Een belangrijke reden waarom veel stellen uit elkaar groeien is vooral omdat ze zich minder verdiepen in de belevingswereld van hun partner. Ze verwarren het gevoel van vanzelfsprekendheid met ‘elkaar goed kennen’.

2. Ga samen uit de comfortzone

Een potlood tussen je tanden doen maakt je blijer dan slechts nadenken over geluk. Waarom? Het potlood activeert direct je lachspieren. Dit verraadt een belangrijk psychologisch principe: gedrag beïnvloedt je gevoel meer dan erover nadenken. Naar de liefde vertaald: partners die samen iets enerverends doormaken – zoals omwille van de wetenschap aan elkaar vastgetapet door een grote betonnen buis kruipen of meedoen aan een danscompetitie – blijken achteraf meer verliefd dan stelletjes die relaxt uit eten gaan. Alles wat het lichaam opwindt, helpt blijkbaar ook passie stromen. Samen uit de comfortzone gaan is goed voor de relatie. De roes van het avontuur versmelt zich met de band die je voor elkaar voelt.

3. Ga conflicten en ruzies niet uit de weg

Conflicten zijn nodig om uit te praten wat je stoort aan elkaar. Ga je die uit de weg, dan ondermijn je het vertrouwen en de intimiteit. Ook ruzies zijn af en toe nodig, als jullie het maar op de juiste manier doen. Hoe? Vraag je eerst af wat de achterliggende boodschap is, zowel die van jezelf als die van je partner. Breng kritiek als een vraag of wens in plaats van een verwijt. Voel je niet te trots om ‘sorry’ te zeggen voor jouw eigen aandeel. Als ruzies vaak vernederend aflopen (schelden of zelfs slaan), is het nuttig om van tevoren al af te spreken dat een van jullie van zich fysiek terugtrekt als de emoties weer eens hoog oplopen. Hervat het gesprek pas als de emoties bekoeld zijn. Zelfs verbaal ‘geweld’ kan het vertrouwen in een relatie voorgoed schaden.

4. Hou communicatie overwegend positief

Niet verbazingwekkend: relaties blijven gezond door liefdevolle communicatie en positieve aandacht. Uit onderzoek blijkt dat stellen een veel grotere kans hebben bij elkaar te blijven wanneer elke negatieve uitwisseling (kritiek, schelden, kwetsen, negeren) in verhouding staat tot vijf positieve interacties (complimentje, aandacht, interesse, attent zijn). Eén op vijf dus. Negativiteit heeft een grotere destructieve kracht dan veel partners zich realiseren. Ga je over de schreef? Doe daarna extra je best.

5. Accepteer elkaars persoonlijkheid

Het is leuk als je elkaars interesses deelt, maar niet per se noodzakelijk. Verwacht niet van je partner dat deze een fanatiek zeiler, extraverte feestganger of swinger wordt als dat niet bij diens persoonlijkheid past. Volgens psycholoog Dan Wile valt bijna zeventig procent van de conflicten in de categorie ‘permanent’. Na vier jaar ruziën echtparen nog steeds over precies dezelfde dingen als in hun begintijd. Het heeft geen zin om te wachten tot je partner verandert, want dat zal nooit gebeuren. In goede relaties worden die permanente problemen dan ook niet opgelost, maar beide partners zoeken en vinden samen een manier om ermee om te gaan. Mensen die hun partners proberen te veranderen maken zichzelf en de ander daarmee gek.

6. Je mag best egoïstisch zijn

Een relatie is geven én nemen. En door af en toe zonder schroom te nemen, wordt het makkelijker om zonder voorbehoud te geven. Op die manier blijft de relatie dynamisch en bevredigend. In prettige, gelijkwaardige relaties blijken beide partners vaak een beetje egoïstisch te zijn. Vooral op seksueel gebied is het duidelijk waarom dat nuttig is: zonder het vermogen om je op jezelf te concentreren en de ander te vergeten is het lastig klaarkomen. Relaties waarin beide partners gewoon hun eigen dingen (mogen) blijven doen, houden langer stand. Zo’n relatie vraagt minder offers.

7. Maak tijd voor (en zin in) seks

Hoe je het ook wendt of keert, seks is (meestal) datgene wat een liefdesrelatie van een vriendschap onderscheidt. Hoewel veel partners prima ‘seksloos’ door het leven gaan, geeft regelmatige seks en lichamelijke intimiteit de relatie glans. De hormonen en hersenstoffen die vrijkomen voeden zowel lichaam als relatie. Daarnaast: mannen zijn ná de seks beter in staat om conflicten en geschillen uit de praten. Dus, doen jullie het niet meer, want: stress, druk, kinderen, voorspelbaarheid, enzovoorts? Bouw rustmomenten in je relatie (zonder er onnodige druk op te leggen) waarin intimiteit kan ontstaan.

8. Blijf eerlijk communiceren over wat jullie bezighoudt

Hoe meer jullie persoonlijk van elkaar verschillen, hoe belangrijker transparante communicatie wordt. Kleine misverstanden en wederzijdse onwetendheid zorgen makkelijk voor scheefgroei in de relatie. Vaak ontstaat er emotionele afstand wanneer partners hun dagelijkse doen en laten niet meer delen. Uit luiheid of angst de ander te kwetsen of te confronteren. Ga je te laat komen? Kon je de afwas niet doen? Ben je chagrijnig door een geschil op het werk? Laat het weten: het kan een berg strijd en irritatie voorkomen. Ga er niet van uit dat de ander zou moeten weten of begrijpen waarom jij dingen wel of niet doet. Dat is relatievalkuil nummer één. Door regelmatig te checken wat er in je partner omgaat, niet door te raden(!), blijven jullie in tune.

9. Hou relatierituelen levend

Mensen houden van rituelen en symbolen. Die geven ons het gevoel dat we deel zijn van een groter geheel (zoals een liefdesrelatie). Alles wat jullie in het heden aan een gezamenlijk verleden bindt, versterkt het wij-gevoel. De liefde mag af en toe extra gevierd worden. Hou de voor jullie belangrijke dagen en tradities daarom levend. Ook kleinere, dagelijkse ritueeltjes zijn belangrijk: het gesprekje aan de keukentafel bij het ontbijt, koosnaampjes, seks in de duinen, krimi kijken op zondag. Dit soort rituelen scheppen vaak ook een mooie gelegenheid om elkaar opnieuw even het hof te maken.

10. Probeer leuk en aantrekkelijk te blijven voor elkaar

Sommige partners lijken te denken dat officiële verkering ook harde rechten met zich meebrengt. Zoals het recht om jezelf fysiek te verwaarlozen en toch seks te krijgen. Iemand moet je toch helemaal nemen zoals je bent? Echt? Ook als je jezelf een week niet gewassen hebt? Advies uit de huis-, tuin- en keukenpsychologie: mensen die altijd maar zichzelf willen kunnen zijn, zijn vaak nare mensen met wie je maar beter niet in een relatie kunt zitten. Probeer elkaar bij tijd en wijle opnieuw te veroveren. Jullie weten vast wel wat daarvoor nodig is.

11. Niet verwijten en klagen, gewoon vragen

Mensen die lang samen zijn, zien vaak vooral wat er niet goed gaat. Het goede is vanzelfsprekend en wordt niet gezien, het ‘slechte’ springt steeds meer in het oog en geeft elke keer meer jeuk. Hoe logisch het ook voelt om bij elke ‘misstap’ van je partner een kritische of zeurende noot te zingen, probeer de communicatie constructief te houden. Klaagzangen en verwijten zijn besmettelijk. Ze zorgen er namelijk voor dat je partner precies hetzelfde doet, terwijl het uiten van een vraag of wens het de ander makkelijker maakt positief te reageren. ‘Ik hoop dat je me deze keer wel helpt als ik dat feest moet organiseren: lukt het nu wel’ in plaats van: ‘Ik word er schijtziek van dat jij altijd wegvlucht als ik je nodig heb.’

12. Neem je eigen jaloezie niet te serieus

Enige jaloezie is goed: het is een magnetische kracht die je alert houdt en maakt dat jullie bij elkaar willen blijven. Het zorgt voor een exclusieve band. Jaloezie is ook vervelend. Het kan de relatie verzuren als je constant bevestiging nodig hebt of probeert je partner hardnekkig te controleren. Van jaloezie kom je bovendien niet zo gemakkelijk af. Toch, als er objectief gezien geen redenen zijn om jouw partner níet te vertrouwen, dan kun je je afvragen hoe serieus je je eigen jaloezie moet nemen. Het is goed voor de intimiteit om het er af en toe eerlijk met je partner over te hebben, maar zie het niet als je partners taak om jou keer op keer gerust te stellen als jij weer eens onzeker bent. Dat werkt averechts. Dat is zowel voor je partner als jezelf uitputtend. Bovendien: je kunt pas van een ander houden als je daar allebei voldoende ruimte en vrijheid voor hebt .

13. Leer elkaars gebruiksaanwijzing kennen

Partners hebben verschillende behoeften, temperamenten en communicatiestijlen. De een heeft tijd voor zichzelf nodig, de ander doet liefst alles samen. De een is opgeruimd, de ander houdt van een functioneel rommeltje. De een communiceert direct en standvastig, de ander is flexibel en meegaand. De een weet precies en meteen wat-ie wil, de ander moet er eerst een dag over nadenken. Dit zijn persoonlijkheidskenmerken die niet snel veranderen. Hoe beter jullie die van elkaar kennen (en accepteren), hoe makkelijker het communiceert. Hierom is het nuttig om wederzijdse verwachtingen en behoeften expliciet te maken. Dan weten jullie wanneer je over elkaars grenzen gaat en wat je kunt doen om aan elkaar tegemoet te komen. Bevredigende compromissen maken, hoort bij een prettig samenzijn.

14. Creëer gemeenschappelijke herinneringen

Niets is zó bandversterkend als het samen doormaken van lief en leed. Van autopech tot begrafenis, van samen klussen tot kinderen maken. Jullie levensverhalen versmelten op die manier met elkaar. Druk werkende stelletjes kunnen soms zo opgaan in hun eigen ding dat ze vergeten tijd aan elkaar te besteden. En hoewel een lange vakantie samen goed doet, hebben jullie meer aan regelmatige tussendoortjes en gezamenlijke oplaadmomenten. Maar laat het verplichting zijn: het moet voor jullie allebei leuk en enerverend zijn.

15. Accepteer elkaar (voorlopig) in voor- en tegenspoed

De mindere momenten horen bij het leven en maken de mooie momenten bijzonder. Elke partner kan op een bepaald moment ziek, misselijk, onaantrekkelijk en vervelend zijn. As je voor elkaar gekozen hebt dan heb je, tot op zekere hoogte, de plicht om er iets van te blijven maken. Een volgende partner komt ook met schaduwkanten. Je hoeft geen masochist te zijn, maar het is het proberen waard. Elke crisis is ook een gelegenheid om elkaar beter te leren kennen en er samen sterker uit te komen. Probeer tenminste een bepaalde tijd alles te doen om de relatie te laten slagen. Dat voorkomt ook spijt achteraf als jullie het daarna toch uitmaken.

Beter alleen dan vastroesten in een slechte relatie?

Blijft de relatie – ondanks het uitvoeren van bovenstaande geboden – een dagelijkse strijd? Misschien moet je je afvragen waarom bij elkaar blijven. Bang alleen te blijven? Overtuigd dat je nooit meer zo’n knap of bijzonder exemplaar tegenkomt? Bang dat je nooit meer zoveel passie zult voelen? Slechte reden. Lastige relaties zijn vaak extra verslavend omdat ze intense gevoelens oproepen. De ellende wordt afgewisseld met zeldzame momenten van euforie, goede seks en passie. Je hebt bovendien al zoveel bloed, zweet en tranen aan elkaar verspild, dat het extra lastig wordt jullie verlies te nemen. Toch is zo’n relatie uiteindelijk uitputtend voor geest en lichaam. Onderzoek laat zien dat mensen achteraf bijna altijd opgelucht zijn als de stap hebben genomen om een slechte relatie achter zich te laten én dat ze er sneller bovenop zijn dan ze van tevoren vermoeden.

Heb je iets aan dit bericht gehad?

Of draag je Psychologisch.nu een warm hart toe?

Misschien vind je het dan leuk om een donatie te doen!

Ja, ik doneer!
base-psy

12 reacties

  • Joana schreef:

    Nuttig! 🙂 Hoewel het niet
    Nuttig! 🙂 Hoewel het niet weinig is! 😉
    en die spookgeluid deed me glimlachen! 🙂

  • gerard schreef:

    supergids!
    Helemaal mee eens!

  • sander schreef:

    erg verhelderend..nu nog
    erg verhelderend..nu nog hopen dat het gaat werken ga zeker een aantal tips proberen
    Zit met een twijfelende vrouw en dat na 25 jaar verkering grrr maar ik heb nog hoop;-)

  • Kelly schreef:

    17 jaar getrouwd en een broer
    17 jaar getrouwd en een broer en zus relatie , de passie is helemaal weg , blijf hopen dat het terug komt !

  • Rosa schreef:

    veranderen
    En ik ben al 15 jaar mijn man aan het veranderen en hij is zo blij daarmee! Hij leert alles aan en wordt een leuker mens! (attenter, socialer, meer betrokken) en ik ben het nu hij is veranderd (heeft veel ruzies opgeleverd) het totaal zat! Ik ben uitgeput en kan hem niet meer verdragen. Ik ben veel en veel te ver gegaan. Ik had al veel eerder moeten stoppen. Maar nu is hij zo blij met de veranderingen en vindt hij dat ik gelukkig kan zijn. We hebben twee kids. Ik had dit nooit moeten doen, waar haal ik het vandaan, je maakt jezelf gek met zoveel kritiek. Wij passen helemaal niet bij elkaar. Het is uiteindelijk alleen maar enorm frustrerend geweest. Maar hij wil alles achter ons laten en samen genieten. En ik durf niet. We gaan in relatietherapie hoor.

  • Peter schreef:

    Zit er midden in.
    Ik ben ervan overtuigd dat de punten hierboven meer dan nodig zijn. Ik heb zelf dingen jaren verwaarloosd. Mijn vrouw heeft geluk op een ander gezocht, maar weet niet wie de andere is. Ze denkt dat ze het weet. De laatste maanden al zeer veel gepraat en elkaar veel beter leren kennen. Doch, de intimiteit dat ze bij de ander heeft ervaren, denkt ze nooit bij mij te kunnen ontdekken. Daarom wilt ze toch de stap in het onbekende nemen, denk ik. Goede raad voor iedereen, is durven open te communiceren over de diepste gevoelens, ook over seks. Loop niet om de hete brei heen.

  • Mohamed Badaoui schreef:

    Workshop liefde, relaties en sex
    Beste meneer/mevrouw,

    Mijn naam is Mohamed Badaoui. Ik zit op het ROC Midden Nederland in Utrecht. Momenteel zit ik in het tweede jaar.

    Voor een schoolopdracht moet ik een workshop/gastles organiseren over sex en relaties. Ik vroeg me af of u me zou kunnen helpen met eventueel een professional die iets zou kunnen vertellen over sex en relaties.

    Ik hoor graag van u.

    Met vriendelijke groet,

    Mohamed Badaoui

  • Maria de leeuw schreef:

    Hoe houd je de liefde brandend
    Alles wat ik nu gelezen heb klopt.
    Bij mij is het gevoel van samen zijn en alles wat er bij komt over. Ik voel me niet meer thuis.
    Bij ons is alles nu negativiteit,eigenlijk al altijd geweest. Hij geeft op alles commentaar en ik durf niets meer te zeggen.Leeftijdsverschil is erg groot 16 jaar is hij ouder. Ik ben veranderd en hij blijft bij het oude. Uit de comfortzone gaan is niets voor hem. Hij houdt niet van vakantie gaan, niet eens 1 dag. Ik ben pas 50 jaar en wil nog veel ondernemen. Nooit eens positief zijn en ook nooit complimenten geven aan anderen en SORRY zeggen staat niet in zijn woordenboek.

  • Bersan schreef:

    Hoi! Interessant om te lezen,
    Hoi! Interessant om te lezen, ik vroeg me af of en welke literatuur je hebt gebruikt voor punt 6. Ik ben zelf ook bezig met een onderzoek, maar het is nog best lastig om concrete informatie te vinden. Hoop snel op een reactie! 🙂

    Groetjes,

    Bersan

  • Duncan schreef:

    Spijtig, dat we deze tips vaak pas te laat lezen. Een relatie in welke vorm dan ook, zou iets natuurlijks moeten zijn. We zijn toch gezelschapsdieren? Mijn vermoeden is dat we maar naar verschillende mogelijkheden kunnen kijken, dan ons te veel te verkijken naar de reeds bedachte “mogelijkheid”.

  • Guno sanvisi schreef:

    Ik herkend Alles zo een beetje

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.