‘Gadver, wat een vreselijk boek dat ik van mezelf moet uitlezen.’

Ik heb een kennis die zichzelf regelmatig teistert door een slecht boek tot het bittere einde te moeten uitlezen. ‘Maar ja, ik heb nu al vijftig bladzijden gelezen… en bovendien, deze klassieker moet je gewoon gelezen hebben.’

Veel mensen blijven om overeenkomstige redenen in een vervelende relatie hangen. ‘We hebben nu al zo lang samen geploeterd, er zit zoveel verdriet en emotie, ik wil en kan er nu niet uitstappen.’

Dit was – min of meer – het unanieme antwoord dat ik van een stelletje kreeg op de vraag: ‘Wat maakt dat jullie hier nog zitten en moeite voor elkaar willen doen?’

Na een korte verliefdheid en ruim zeven jaar sukkelen, besloten deze mensen in relatietherapie te gaan. Als laatste redmiddel. Deze mensen – die best lief waren, behalve tegen elkaar – werden geteisterd door de zogenaamde illusie van de investering. Hoe meer je in iets of iemand geïnvesteerd hebt, en hoe ongelukkiger of slechter je af bent, hoe meer je je er juist aan zult vastklampen in de hoop dat je je investeringen er toch uitkrijgt.

Soms is het overduidelijk: deze partners zijn een match made in hell, maar ze durven elkaar niet los te laten. Er kan veel liefde en hechting tussen twee mensen zijn, maar dat betekent niet per se dat er ook een mooie, harmonieuze relatie van te bakken valt. Als persoonlijkheden en behoeften te verschillend zijn (en elkaar niet toevalligerwijs aanvullen) dan blijft de relatie een gevecht tot het bittere eind.

Als je partner wil dat je zijn hobby of interesses deelt, dan kun je daar best voor openstaan. Een bijbelklasje bijwonen, een housefeestje meepikken, misschien zelfs seks met de overburen. Als er van je wordt verwacht dat je een vroom christen, extraverte feestganger of swinger wordt terwijl dat niet in je zit, dan hebben jullie een onoplosbaar probleem. Wel of geen kinderen is ook een dealbreaker. Daar had ons stelletje last van: hij wilde beslist níet, zij beslist wél.

Volgens psycholoog Dan Wile valt helaas bijna 70 procent van de conflicten in de categorie ‘permanent’. Wow Na vier jaar vervolgonderzoek ruziën stelletjes nog steeds over precies dezelfde dingen als in hun begintijd. Wile: ‘Bij het kiezen van een vaste partner kies je onvermijdelijk ook voor een specifieke reeks onoplosbare problemen waarmee je de volgende tien, twintig of vijftig jaar zult worstelen.’ Het heeft geen zin om te gaan wachten tot je partner verandert, want dat zal niet gebeuren. In goede relaties worden permanente problemen dan ook niet opgelost, maar beide partners zoeken en vinden samen een manier om ermee om te gaan.

Er zijn vaak goede redenen om een lastige relatie vol te houden, maar rekening houden met alle verloren bloed, zweet en tranen is daar niet per se één van. Dat maakt het alleen maar nog lastiger om de onvermijdelijke conclusie te trekken dat jullie gewoon écht niet bij elkaar passen.

Het stel uit de relatietherapie heeft inmiddels de stekker uit de relatie getrokken. Ze zijn inmiddels ook weer lief tegen elkaar.