Intuïtie, een ongrijpbare split of a second

Lang nadenken over een probleem en dan pas met een oplossing komen lijkt op het eerste gezicht de beste manier om een besluit te nemen. Lang niet altijd, melden Britse onderzoekers in wetenschappelijk tijdschrift Current Biology. De intuïtie is soms nauwkeuriger.

Lang nadenken over een probleem en dan pas met een oplossing komen lijkt op het eerste gezicht de beste manier om een besluit te nemen. Lang niet altijd, melden Britse onderzoekers in wetenschappelijk tijdschrift Current Biology. De intuïtie is soms nauwkeuriger.

Een groot aantal vrijwilligers kregen achter een computerscherm 650 identieke tekens te zien. Een daarvan week af van de rest; het vraagteken stond op zijn kop. Na afloop kreeg de ene helft van de deelnemers een seconde de tijd om de vreemde eend in de bijt op het scherm te zoeken. De andere helft moest in een fractie van een seconde beslissen: zit het omgedraaide teken links of rechts op het scherm? Uit deze test blijkt dat de groep die snel moest reageren in 95 procent van de gevallen goed zat. Voor de groep die een seconde mocht puzzelen is dat percentage lager, namelijk 70 procent.

De onderzoekers hebben een verklaring: dat deel van onze hersenen dat onbewust werkt pikt in milliseconden het omgekeerde teken als ‘vreemd’ uit de 650 tekens op het scherm. Als we de tijd krijgen om bewust naar het scherm te kijken, zien onze hersenen dezelfde tekens, waarvan eentje is omgedraaid. Nadenken, dat kost tijd, onze intuïtie werkt pijlsnel.

In het dagelijks leven maken we constant intuïtieve besluiten. Iedereen kent wel het gevoel te ‘weten’ dat een persoon, situatie of beslissing juist is. Intuïtie is een ongrijpbaar ding. Het is gebaseerd op een sterke innerlijke beleving die vaak binnen enkele seconden een rood of groen sein afgeeft. We kunnen er eigenlijk niet omheen, dit insintrieke betwetertje. Want hoe vaak komt het niet voor dat we allang aanvoelden dat iemand iets kwaads in de zin had, of een verkoper je een belachelijk zinloos apparaat aansmeerde. Of dat je het knipperende rode sein bij een foute man of vrouw negeert bij een eerste ontmoeting omdat het zo spannend lijkt allemaal. Willen geloven in zijn of haar stralende glimlach en dito praatjes, maar je onderbuik vertelt je iets anders. Juist ja, je intuïtie.

De kunst is om gebruik te maken van onze intuitie bij keuzemomenten in ons leven. Wat niet betekent dat we alles binnen enkele seconden moeten beslissen. Maar we kunnen wel nadenken over het eerste gevoel wat bij ons op kwam. Daarin ligt veelal het antwoord. Kortom: Je weet vaak wat goed is voor je en wat niet. Het beredeneren of onderbouwen ervan is van later orde.